Bartın İli genelinde oyunlarda da merkez ve ilçeler arasında bir ayrım olmayıp aynı oyunlar oynanmaktadır. Yakın zamana kadar Zonguldak’ın İlçesi olan Amasra ‘da Halkoyunları Zonguldak, Karabük illeri ile benzer özellikleri göstermektedir.
Amasra Halkoyunlarında ağırlık kadın oyunlarındadır. Erkek oyunlarından şu an bir tek bilinen "KÖÇEK" lik geleneğidir. Kadın oyunları ise eşli oynanan oyunlardır.
Oyuna kalkan eşler karşılıklı geçerek oynarlar. Hareketlerin ağırlığı kol, omuz ve baştadır. Ayak hareketleri basit ve azdır. Oyun figürleri karşılıklı gidip-gelme, yanlara gidip-gelme, karşılıklı geçiş ve yaklaşıp açılma şeklinde uygulanmaktadır.
Oyunlardaki hareketlerin özelliği:
Genelde kendini gösterme, beğenilme duygularından kaynaklanan: Zarif, yavaş ve ritmik hareketler olup vücudun üst kısmında toplanmaktadır. Kollar sağa-sola, aşağı-yukarı, omuzlardan ve dirseklerden hareket ettirilmekte, omuzlar titretilmekte, baş çeşitli yönlere yavaş olarak diğer hareketlerle uygun olarak çalışmaktadır.
Göz süzmeler, kendi hareketlerini ve eşinin bakışlarını takip etmeler figürleri daha anlamlı kılmaktadır.
Belde fazla olmamak kaydıyla kalçayla birlikte yürüyüş anında yanlara gidip-gelme yani kalça vurma vardır.
Bazen belden öne ve yanlara eğilerek hareketlere ayrı bir estetiklik kazandırılır. Bacaklar yalnızca çökme figürü anında bükülür. Diğer durumlarda ise düzdür. Ayaklar ile mesafeler genelde yarım adım olarak alınır.
Bu şekildeki hareketlerden kaba ve düz adımlardan ziyade zarif ve estetik hareketler meydana gelir.
Oyun figürleri müzikle bir uyum ve ahenk içerisindedir. Ezgi ya da sözlere göre figürden figüre geçilir. Amasra yöresinde oyunların en belirgin özelliklerden biriside oyunlar kendi içerisinde doğal bir sıralama ile oynanır. Yavaş ritimden hızlıya doğru giden bu sıralama genelde bozulmamaktadır. Bu sıralama derlenerek oynanan Mavili, Kabem, Dıv Dıv, Gide Gide, Çiftetelli, Nirinay, Kavşak Suyu, Aman Of oyunundan oluşmaktadır.
Yörede Oynanan Başlıca Oyun İsimleri:
- Mavili
- Dıv Dıv
- Gide Gide
- Nirinay
- Aman Of
- Bartın Çiftetellisi
- Kavşak Suyu
Yörede Oynanan Oyunların Amacı:
Amasra Yöresi oyunlarının en büyük özelliği olarak oyuna çıkan kızların kendilerini gösterme ve beğendirme duygularından kaynaklanmasıdır.
Yörede Oynanan Oyunların Tür, Biçim ve Oyuncu Sayıları:
Amasra yöresinde oyunlar kadınlar tarafından oynanır.
Amasra Yöresi Oyunlarının belirgin özelliğinin başında oyunlar yavaştan hızlıya doğru karşılıklı, daire formlarında ve düz çizgilerde arka arkaya, yan yana, karşılıklı olarak çift sayılı eşlerle (2,4,8, vb.) düzende oynanmasıdır.
AMASRA’DA HALKOYUNLARI MÜZİĞİ
Amasra’da yöresel Halk Oyunlarını ve Türküleri düğünlerden ayrı düşünmek olası değildir. 18.yy sonlarına kadar davul, zurna ve türküler eşliğinde, 19.yy başlarında itibaren de Ud, Keman, Klarnet, Flüt, Cümbüş ve Darbuka gibi çalgılar eşliğinde oynanan oyunların asıl müziğini türküler oluşturur. Türkülerin kaynağı ise, yöre insanının özel yaşamıdır.
Amasra belde ve köyleri
İl: Bartın ● İlçe Merkezi: Amasra
Beldeler: YOK
Köyler:
Acarlar
| Ahatlar | Akkonak | Aliobası | Bostanlar | Cumayanı | Çakrazboz |
Çakrazova | Çakrazşeyhler | Çanakçılar | Esenler | Göçkün |
Göçkündemirci | Gömü | Hatipler | İnciğez | İnpiri | Kalaycı | Karakaçak
| Kazpınarı | Kocaköy | Makaracı | Saraydüzü | Şenyurt | Şükürler |
Tarlaağzı | Topallar | Topderesi | Yahyayazıcılar | Yukarısal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder